ΤΡΙΧΟΠΤΩΣΗ ΣΤΟ ΣΚΥΛΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΓΑΤΑ

Τριχόπτωση στο σκύλο και στη γάτα

Οι τρίχες που χάνουν οι σκύλοι και οι γάτες είναι μείζον ζήτημα στο μυαλό όλων αυτών που είτε σκέφτονται να αποκτήσουν ένα τετράποδο είτε έχουν ήδη ζώα στο σπίτι. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ενώ αγαπούν  τους σκύλους ή τις γάτες, δυσκολεύονται να πάρουν την απόφαση απόκτησης τους ,σκεπτόμενοι την τριχόπτωση. Επίσης υπάρχουν πολλοί περισσότεροι ,που αφού αποκτήσανε τον  τετράποδο φίλο τους, ταλαιπωρούνται στην συνέχεια με τον «πόλεμο» της τρίχας. 

Η ανάπτυξη του τριχώματος στον σκύλο και την γάτα περιλαμβάνει τρείς φάσεις .  Η πρώτη φάση (ανάφαση) , χαρακτηρίζεται από εντατική ανάπτυξη του τριχώματος  , η δεύτερη φάση (κατάφαση),  όπου η τρίχα αναπτύσσεται με αργό ρυθμό  και τέλος  ακολουθεί η φάση της παραμονής της τρίχας στον θύλακο της  (τελόφαση) , στο τέλος της οποίας η παλαιά τρίχα πέφτει καθώς η νέα παίρνει τη θέση της.

Ο κύκλος αυτός ελέγχετε και ρυθμίζετε από πολλούς παράγοντες όπως είναι οι ορμόνες , η φωτοπερίοδος , η θερμοκρασία , η διατροφή ,το stress και οι γενετικές καταβολές. 

Η φωτοπερίοδος είναι ο κυριότερος παράγοντας ελέγχου της τριχόπτωσης. Ο σκύλος ή η γάτα που ζει σε εξωτερικό χώρο παρουσιάζει εποχιακή διακύμανση στην απώλεια τριχών. Η άνοιξη και το φθινόπωρο είναι οι δύο εποχές που κατά κανόνα συμβαίνει αυτό. Σε αντίθεση με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι ,η φυσιολογική τριχόπτωση δεν εξαρτάτε τόσο από την θερμοκρασία του περιβάλλοντος ,όσο από την αλλαγή της διάρκεια της ημέρας. Η αύξηση της φωτοπεριόδου την άνοιξη ενεργοποιεί την ανάπτυξη νέων τριχών και την πτώση των παλαιών. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και το φθινόπωρο όταν η διάρκεια της ημέρας μειώνεται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ζώα που ζουν μέσα στο σπίτι να έχουν αυξημένη τριχόπτωση όλο τον χρόνο ,γιατί και η περίοδος φωτισμού είναι σταθερότερη αλλά και η θερμοκρασία δεν έχει μεγάλες διακυμάνσεις.

Οι θηλυκοί σκύλοι αλλάζουν τρίχωμα μετά τη γέννα ενώ ο αναπαραγωγικός τους κύκλους επίσης επηρεάζει την ανάπτυξη του τριχώματος λόγω των ορμονών, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μερικές εβδομάδες μετά το τέλος της «περιόδου» τους να έχουν αυξημένη τριχόπτωση.

Η διατροφή επίσης μπορεί να επηρεάσει το τρίχωμα του κατοικίδιου σας .Ελλείψεις και λάθη στην διατροφή έχουν σαν αποτέλεσμα αυξημένη τριχόπτωση αλλά και σοβαρά δερματολογικά προβλήματα .

Τα συμπληρώματα διατροφής με Ωμέγα 3 και ψευδάργυρο βοηθούν στην αναδόμηση και καλή υγεία του τριχώματος. Δεν σταματούν, όμως, τον φυσικό κύκλο ζωής κάθε τρίχας και συνεπώς ούτε την τριχόπτωση που είναι, άλλωστε, ο μόνος τρόπος για να ανανεώσει κάθε ζώο την γούνα του και να αποκτήσει ένα νέο υγιές ζεστό τρίχωμα.

Τέλος , σοβαρές ασθένειες , stress και εγκυμοσύνη , ή μεγάλες αλλαγές στη ζωή του (μετακόμιση, παραμονή σε πανσιόν, νέος συγκάτοικος κ.ά.) είναι αναμενόμενο να διακόψουν την ανάπτυξη της τρίχας με αποτέλεσμα δραματική , αλλά , παροδική απώλεια τριχώματος.

Το κατοικίδιο σας λοιπόν έχει τριών ειδών τρίχες, όχι όπως πιστεύουν πολλοί , για αισθητικούς λόγους , αλλά ως κάτι απαραίτητο για την επιβίωση του ,και αυτό γιατί 1 .Οι  τρίχες μόνωσης  σχηματίζουν το μαλακό, πυκνό υπομανδύα του τριχώματος. Ο υπομανδύας είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος σε φυλές που ζουν σε πολύ ψυχρά κλίματα , αλλά και σε πολλά ζώα που κατοικούν σε εύκρατα κλίματα. Τους είναι απαραίτητος για να μπορούν να προσαρμοστούν σε πιο κρύες συνθήκες. Την άνοιξη που ο καιρός ζεσταίνει, τα ζώα χάνουν τον υπομανδύα τους, προετοιμάζοντας το τρίχωμά τους για το καλοκαίρι. 2. Οι τρίχες προστασίας ,είναι σκληρές και μακρύτερες για να προστατεύουν το δέρμα και τον οργανισμό του ζώου από τα στοιχεία της φύσης (τσιμπήματα, δαγκώματα, γδαρσίματα, μικροτραυματισμούς) και από το νερό (προσφέρουν αδιαβροχοποίηση). 3.  Τα Μουστάκια φυτρώνουν στο πρόσωπο του ζώου και χρησιμεύουν ως αισθητήρια όργανα.Είναι πολύ σημαντικό  επομένως τα ζώα να διαθέτουν υγειές τρίχωμα ,και για να συμβαίνει αυτό ,ο κύκλος της τρίχας δεν πρέπει να διαταράσσετε .Άρα η τριχόπτωση είναι αναγκαία .

Πολλές φορές ακούμε ότι οι κοντότριχες φυλές σκύλων μαδάνε λιγότερο! Στην  πραγματικότητα δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Αντίθετα οι σκύλοι με μακρύ  τρίχωμα ( Γιορκσάιρ,  Μαλτέζ,  Σιχ Τζού,  Καβαλιέ ,  Σέτερ κλπ)  είναι αυτοί που χάνουν τη λιγότερη τρίχα. Επίσης  σκύλοι με σκληρή συρμάτινη ή κατσαρή τρίχα (γκριφόν,  τεριέ,  Πούντλ,  Μπισόν Φριζέ) , η γούνα τους έχει την ιδιότητα να  αιχμαλωτίζει την νεκρή τρίχα, εμποδίζοντας την πτώση της , αυτό όμως κάνει πιο δύσκολη την περιποίηση τους . Επίσης η μακριά τρίχα αφαιρείται πιο εύκολα τόσο πάνω από το ζώο , όσο και από το σπίτι (χαλιά , κουβέρτες , ρούχα).

Πιο έντονη τριχόπτωση έχουν φυλές σκύλων όπως ( Λαμπραντόρ, Γκόλντεν Ρετρίβερ, Χάσκι, Ακίτα, Σαμογέντ, Πομεράνιαν, Κόλι, Γερμανικός Ποιμενικός, Ελληνικός Ποιμενικός κ.ά.) που έχουν πυκνό διπλό μανδύα τριχώματος .

Τέλος   υπάρχουν και ζώα που δε μαδάνε καθόλου , άτριχες φυλές ( Κινέζικος Λοφιοφόρος , Μεξικανός Άτριχος ή Ξόλο , Περουβιανός Άτριχος Σκύλος . γάτα Σφίγγα). Στα άτριχα ζώα είναι απαραίτητο να αναπληρώνουμε την έλλειψη τριχών προστασίας με προϊόντα ενυδάτωσης και αντηλιακά. Χρειάζονται, επίσης, αυξημένη προστασία από έντομα, σκνίπες και παράσιτα.

Το συχνό μπάνιο επίσης δημιουργεί πρόβλημα στην υγεία του τριχώματος ,διαταράσσοντας την φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα του δέρματος , και αυτό κατ’ επέκταση μπορεί να αυξάνει την τριχόπτωση .Σε καμιά περίπτωση πάντως δεν είναι σωστή η άποψη ότι με το συχνό μπάνιο απομακρύνουμε περισσότερη νεκρή τρίχα . Αντίθετα με το συχνό μπάνιο αυξάνετε η πιθανότητα δερματολογικών προβλημάτων , άρα και οι νεκρές τρίχες που τελικά θα τις βρούμε μπροστά μας.   Εάν δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος το μπάνιο του σκύλου σας μπορεί να γίνετε μία φορά τον μήνα. Καθαρισμός τοπικός μπορεί να γίνετε και σε καθημερινή βάση . Φυσικά δεν ισχύει το ίδιο όταν δροσίζετε το ζώο σας με σκέτο νερό ,αυτό μπορεί να γίνετε όσο συχνά επιθυμείτε εσείς ή ο σκύλος σας .

Όταν μιλάμε για μπάνιο , εννοούμε με σαμπουάν και καλό είναι να προτιμάτε μόνο αυτά που είναι κατάλληλα για σκύλους  , αφού αυτά δεν επηρεάζουν αρνητικά το pH του δέρματος τους . Κατά την διάρκεια του μπάνιου το σαμπουάν διαλύει και απομακρύνει από το δέρμα του ζώου όχι μόνο την «βρωμιά» αλλά και την λιπαρή επίστρωση του (κυρίως από τους σμηγματογόνους αδένες) , με αποτέλεσμα  ο οργανισμός του , να είναι εκτεθειμένος στο κρύο για όσες ημέρες χρειάζεται να ξανασχηματιστεί αυτή η επίστρωση. Για ζώα λοιπόν που ζουν το χειμώνα σε εξωτερικούς χώρους επιτρέπετε μόνο το στεγνό καθάρισμα ,και αν κάποια φορά είναι αναγκαίο το μπάνιο με σαμπουάν , τότε δεν φτάνει το στέγνωμα με πιστολάκι μαλλιών ,αλλά πρέπει ο σκύλος να μείνει μέσα στο σπίτι για αρκετές ημέρες..

Ακόμα , είναι λάθος η άποψη ότι το κούρεμα – ξύρισμα του τριχώματος  περιορίζει τις τρίχες στο σπίτι. Απλά, οι τρίχες που πέφτουν στο πάτωμα και κολλάνε στα ρούχα ή στα χαλιά, είναι μικρότερες και φαίνονται, ίσως, λιγότερο, αλλά είναι σκληρότερες και έχουν την τάση να καρφώνονται στα υφάσματα. Για αυτό και είναι δυσκολότερο να αφαιρεθούν.

Τέλος πολλοί πιστεύουν ότι το κούρεμα-ξύρισμα του τριχώματος  βοηθά το ζώο να δροσιστεί. Αυτό δεν είναι αλήθεια . Το μόνο όφελος που υπάρχει σε ένα ζώο που κουρεύετε (εκτός των περιπτώσεων που αυτό γίνετε μετά από κτηνιατρική συμβουλή ) είναι το αισθητικό αποτέλεσμα και για ζώα που ζουν στο ύπαιθρο , ο καλύτερος έλεγχος των παρασίτων . Αντίθετα υπάρχουν αρκετά μειονεκτήματα :

• Το τρίχωμα φυσιολογικά εγκλωβίζει αέρα , ο οποίος λειτουργεί ως μονωτικό στρώμα και τον χειμώνα απέναντι στο κρύο ,αλλά και το καλοκαίρι ενάντια στην ζέστη. Άρα το κούρεμα μειώνει την αντοχή του ζώου στην ζέστη.
• Κινδυνεύει από ηλιακά εγκαύματα, καθώς έχει χάσει την αντηλιακή του προστασία.
• Χωρίς τρίχα, απειλείται περισσότερο από τσιμπήματα εντόμων ή παρασίτων και ειδικά της σκνίπας.
• Είναι πιο επιρρεπές σε τραυματισμούς που προκαλούνται από καυγά ή άγριο παιχνίδι με άλλα ζώα αλλά και από κλαδιά, αγκάθια, κακοτράχαλα εδάφη.

   Ανακεφαλαιώνοντας όλα τα παραπάνω θα λέγαμε ότι ίσως δεν μπορούμε να αποφύγουμε την πτώση τριχών αλλά μπορούμε να την περιορίσουμε . Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι το καθημερινό βούρτσισμα με την κατάλληλη βούρτσα – χτένα πριν καταλήξουν οι τρίχες στα έπιπλα και στο πάτωμα. Πρέπει να προσέχουμε να μην το παρακάνουμε, όμως, και ερεθίσουμε το δέρμα του ή σπάσουμε την τρίχα ή «αδειάσουμε» το τρίχωμα. Αν κάποιες τρίχες αποδράσουν κατά το βούρτσισμα, δεν έγινε και τίποτα.